उच्च शिक्षण शिष्यवृत्ती (एक बाल मदत)

सुजाता बिसनल ही एका छोट्याश्या खेड्यातील मुलगी 'मुलांसाठी मदत' हा उपक्रम सुरु करण्यासाठीचे आमचे प्रेरणास्थान होती. सुजाताला इयत्ता दहावीत चांगले गुण मिळूनही पुढील शिक्षण घेण्याकरिता काहीही सोय उपलब्ध नव्हती कारण तिच्या आईजवळ आर्थिक पाठबळ नव्हते. लग्न करून पुढील आयुष्य काढणे हा एकमात्र पर्याय सुजाता समोर होता.

सुजाता लहान असतानाच तिच्या वडिलांनी कुटुंबाचा त्याग केल्यामुळे सुजाता आणि तिची आई तिच्या आजीच्या घरी राहत होते. एका अपघातात जखमी झाल्यामुळे तिचे काका कुटुंबाची गरज पुरविण्यासाठी असमर्थ होते. त्यामुळे घर चालविण्यासाठी सुजाताची आई आणि मावशीला रोजंदारीवर कामाला जाणे भाग होते. त्यामुळे स्वतः रोजगाराचा मार्ग स्वीकारावा अथवा लग्न करावे अशी परिस्थिती सुजाता समोर होती.

श्री. समीर सोमैय्यांची भेट हा 'मुलांसाठी मदत' ह्या उपक्रमाचा आरंभबिंदू होता. श्री. सोमैय्या हे 'सोमैय्या विद्याविहार'ह्या शैक्षणिक संस्थेचे विश्वस्त होते. सुजाताच्या परिस्थितीबद्दल कळल्यावर भारावून गेलेल्या सोमैय्या जींनी तिचा शैक्षणिक खर्चाची जबाबदारी उचलण्यासाठी तयारी दर्शविली. ह्याच गोष्टीतून प्रेरित होऊन आमच्या कंपनीने (संस्था/ कार्यालय ) गरीब घरातील, सोयी - सुविधांची कमतरता असलेल्या प्रतिभावंत किंवा कौशल्य क्षमता असलेल्या मुलांना उच्च शिक्षण घेण्यासाठी मदत करण्याचा पुढाकार घेतला.

सुरुवातीपासूनच 'मुलांसाठी मदत' शिष्यवृत्ती योजना अधिक महत्वपूर्ण आहे. व्यक्ती, कुटुंब आणि समाजजीवन परिवर्तन करण्याचा हेतू म्हणून ही शिष्यवृत्ती महत्वाची आहे. समाजजीवन बदलायचे असेल तर उच्च शिक्षण महत्वाचेच आहे हे आम्ही जाणून आहोत.

दुसरे म्हणजे, मुलींना उच्च शिक्षण देण्यामध्ये भेदभाव विशेषत: गरीब कुटुंबांमध्ये केला जातो. शिक्षणामुळे त्यांचे जीवन सक्षम झाले पाहिजे यासाठी आम्ही प्रयत्न करतो. त्यांचे जीवनमान सुधारण्यासाठी शिक्षण महत्वाचे आहे. ग्रामीण भागात, त्यांना दडपून त्यांच्या कुटुंबियांना बदलून आणि त्यांना प्रेरणा देऊन त्यांचा आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी आम्ही प्रोत्साहन देतो. हा खूप मह्त्वाचा बद्दल ग्रामीण भागात पाहायला मिळाला.

कार्यक्रम जसा वाढत गेला तसे विशेषत: उच्च शिक्षणाच्या प्रवेश विद्यार्थी जागा कमी पडू लागल्या. अपवादात्मक हजारो तरुणाईचे समर्थन आणि त्यांच्या पसंतीच्या क्षेत्रात पदवी घेण्यासाठी उत्साह दाखवू लागले. या कार्यक्रमाचे समर्थन यातच आहे.

२००१ पासून, आम्ही त्यांच्या स्वप्नपूर्ती साध्य करण्यात समर्थन जास्त 3500 विद्यार्थी आहेत. आमचे माजी विद्यार्थी आता शिक्षक, अभियांत्रिकी, डॉक्टर्स आणि लेखापाल बनून त्यांचे करिअर बनले आहे. आमच्या अभियांत्रिकी विद्यार्थी भारतात आणि परदेशात मोठ्या संस्थामध्ये कार्यरत आहेत.

मुलांच्या विकासाकडे आमचा समग्र दृष्टिकोण आहे. उच्च शिक्षणासोबत आम्ही व्यक्तिमत्व विकास, इंग्रजी बोलण्यासाठी क्लास, संगणक कौशल्य, इ प्रशिक्षण कार्यक्रम हाती घेतले आहे.

ग्रामीण भागातील मुलींच्या बाबतीत, 'मुलांसाठी मदत' या कार्यक्रमा अंतर्गत त्यांच्या समस्या समजून त्यांना उच्च शिक्षणासाठी समर्थन करून पालक आणि समुदाय कार्य करून बालविवाह आणि मुलींवरचे अत्याचार रोखण्यास ही मदत झाली.