सामाजिक शाश्वतता

आर्थिक संपन्नतेला सामाजिक भरभराटीची जोड असणंही आवश्यक आहे आणि ही जोड पुरवण्यात शिक्षणाचा मोलाचा वाटा असतो.

आर्थिक, सामाजिक आणि पर्यावरणीय विकास व्हावा यासाठी आम्ही स्थानिक समुदायांसोबत काम करतो. यामुळे त्यांचा जीवनस्तर सुधारतो, महिलांचं आर्थिक सबलीकरण होतं आणि शिक्षणाची दारं खुली होतात.

वैयक्तिक, कौटुंबिक आणि राष्ट्रीय पातळीवर सामाजिक-आर्थिक जीवनमानात बदल आणण्यासाठी शिक्षण हे एकमेव साधन आहे असा आमचा ठाम विश्वास आहे. आमचे प्लांट्स हे भौगोलिकरित्या दुर्गम भागांमध्ये वसलेले आहेत. अशा ठिकाणी दर्जात्मक शिक्षणाची मोठीच समस्या होती. त्यामुळेच सामाजिक जाणिवेचं भान ठेऊन आम्ही या ठिकाणी शैक्षणिक सुविधांची पायाभरणी करत शाळा बांधल्या.

आज या शाळांमध्ये पाच हजारांपेक्षा अधिक विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत. सोमैया विद्याविहारतर्फे (आमचे संस्थापक पद्मभूषण क. जे. सोमैया यांनी स्थापन केलेली) या शाळांचं व्यवस्थापन करण्यात येतं. आणि या शाळा चालवण्यासाठी आम्ही सोमैया विद्याविहारला प्रशासकीय सहाय्य करतो.

जेतावण - एक पोहोच कार्यक्रम बौद्ध अभ्यास क जे सोमैया केंद्र सहकार्याने.

क जे सोमैया सेंटर फॉर बुद्धिस्ट स्टडीझ, सोमैया विद्याविहार इंस्टीटयूट यांनी जेतावन हे अध्यात्मिक अभ्यास करण्यासाठी साकरवाडी, कोपरगाव येथे सुरू केले. हा प्रकल्प कर्ज रिपब्लिकचे वेन. धम्मदीप यांना प्रेरित होऊन आणि सोमैया ग्रुपच्या गोदावरी बायोरिफायनरीज यांच्या भागीदारीतून सुरू करण्यात आला आहे.

जेतावन हे असांप्रदायिक केंद्र आहे, येथे अध्यात्मिक अभ्यासाला आणि साकरवाडी कोपरगाव येथील लोकांच्या शाररीक आरोग्याला प्राधान्य देण्यात आले आहे. यालाच जोड म्हणून, तरुणांसाठी व्यवसाय प्रशिक्षण उपक्रम घेण्यात येत आहेत. तरुणांच्या कौशल्यांचा विकास होईल आणि त्यांना आर्थिक स्वातंत्र्याकडे वळवता येईल. राष्ट्रीयत्व आणि समाजसेवेला अधोरेखित करत जेतावनने हे उपक्रम हाती घेतले.

गोदावरी बायोरेफीनेरीस लिमिटेड, आणि सोमय्या ग्रुप च्या अंतर्गत जेतावण मध्ये समुदाय विकास कार्यक्रमाचा भाग म्हणून विविद्ध प्रकल्प आयोजित केले आहेत. समाज प्रबोधि मध्ये अनेक जागा, आर्थिक पाठबळ देण्याचे काम ही संस्थेतर्फे करण्यात येते. बौद्ध समुदाय मदतीतून वाचनालय आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमासाठी सभागृह ही बांधण्यात आले आहे.

समाजाचे देणे त्यांच्या कामासाठी वापरण्यासाठी हे जेतावण प्रकल्प हाती घेण्यात आले.अध्यात्मिक मार्गदर्शन आणि आर्थिक हित सुधारण्यासाठी गरज ह्या साखरवाडी च्या गरज पूर्ण करण्यासाठी हा प्रकल्प आहे. आध्यात्मिक ज्ञान आणि मानवी मुल्ये शिक्षण, सकारात्मक विचार, भूमिका, नागरिकत्वाची वागणूक या उपक्रमातून दिली जाते. सगळ्यांना, सहकार्याची भावना त्यांच्यामध्ये निर्माण करण्याचा प्रयत्न या उपक्रमातून साखरवाडीच्या लोकांना फायदा होतो. जेतावण चे बांधकाम आणि आर्किटेक्चर हे निसर्गाच्या वातावरणाशी सादम्य साधते.

स्थानिक बांधकाम हे भुज येथील हुन्नरशाला फाउंडेशन च्या कारागिरांनी हे बांधकाम केले. नैसर्गिक साहित्य, कच्चा माल, टाकाऊ साहित्य याचा वापर करून तसेच करबुन ची घनता कमी असावी या प्रमाणे हे बांधकाम करण्यात आले आहे. बांधकाम करण्यासाठी विविध नवनवीन टेक्निक्स चा वापर करण्यात आला. कारखान्यातून मिळणारे टाकाऊ साहित्य, ऍशेस, धूळ याचा वापर करून भिंती बांधल्या. अलंग येथील जुन्या जहाजांचे साहित्य, जुने लाकूड, मडरोल्स, अशा १६ टन साहित्याचा वापर बांधकामासाठी करण्यात आला. इमारतीच्या छप्परामधून आकाशाचा प्रकाश दिसू शकेल असे उत्कृष्ट छप्पर बांधण्यात आले.

समाजविकासाच्या उद्देशाने विविध कार्यक्रमांचे आयोजन साखरवाडीत करण्यात आले. व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यशाळा मधून विविध विषयांवर आध्यात्मिक शिकवण देण्यात येते.

उपक्रम जेतावण वेळी नियोजित

१.वैयक्तिकरित्या ध्यान सरावाचे मार्गदर्शन देतात. बौद्ध ग्रंथांच्या शिकवणी वितरीत करण्यासाठी एका वर्षांमध्ये दोनदा धम्मदीप साखरवाडी मध्ये येतात. सोमय्या केंद्र धर्म शिकवणींबद्दल ध्यान धारणा करण्यासाठी मोठ्या सभागृहात सर्व करण्यात येतो. बौद्ध परंपरा त्याचे विचार समजून घेण्यासाठी ते संघाना जेतावण ला बोलवतात.

२. भारतीय परंपरेचे विविध पैलू तसेच बौद्ध केंद्र, त्यांची कार्यक्षमता आणि विविध अभ्यासक्रमांसाठी विद्यार्थ्यांना इतिहास आणि विविध पैलूंचा प्रास्ताविक अभ्यासक्रम, बौद्ध ग्रंथ आणि पाली भाषेची आचारसंहिता शिकवण्यात येते.

३.क जे सोमैया मधील प्राध्यापक आणि क जे सोमैया मधील भारतीय संस्कृत पिठाच्या संयुक्त आयोजनाने जैनीझम आणि त्यावर आध्यात्मिक विकास चर्चा व वादविवाद ठेऊन बौद्धिक विकास वाढवला.

४. सोमैया विद्याविहार च्या मदतीने स्थानिक तरुणांना व्यावसायिक कौशल्य ( स्थानिक कौशल्य - सुतारकाम) शारीरिक आरोग्याचे, परिसर स्वच्छतेचे सुद्धा ट्रेनिंग देण्यात आले.